TARİHÇESİ

 İlçe, tarihinin hemen hemen her döneminde canlı ve hareketli bir yerleşim birimi olmuştur. Bölgenin geçiminde Hitit ve Roma dönemlerine ait kalıntılar ve bulgulara rastlanmaktadır. Başmakçı ve İmrahor köyleri civarında Roma İmparatoru Marcus Aurelius 'in karısı Faustina 'nın mezarı bulunmuştur.

Kepez mevkisinde Kepez Kalesi (Kepez''in M.Ö.2000 yılında kurulmuş bir köy olduğu rivayet edilir.) Porsuk Köyü sınırları içinde Zeyve Değirmeni üzerinde Hitit, Finike ve Roma dönemlerine ait höyükler vardır. Anılan bu höyüklerde yaklaşık on yıldır bir Fransız araştırma grubu yaz dönemlerinde kazı ve araştırma yapmaktadır.

Emirler ve Aktoprak Kasabası arasında Bizanslılardan kalan bir Taşköprü, Maden Köyü civarında ise maden işletmeciliğinin tarihi geçmişi ile doğru orantılı olarak Eti, Hitit, Roma, Bizans, ve Osmanlı dönemlerine ait izler bulunmaktadır.

İLÇENİN ADI NEREDEN GELİYOR 16. Yüzyılın ilk yarısında Osmanlı sadrazamlarından Öküz Mehmet Paşa tarafından yaptırılan Kervansarayın hizmete girişiyle "ULUKIŞLAK" olarak adlandırılmış ve daha sonra "ULUKIŞLA" adını almıştır. Türkiye Cumhuriyeti''nin kuruluşuyla ilçe statüsü kazanmış ve Türkiye''nin en eski ilçeleri arasında yerini almıştır.

Babadan oğula geçen bir yönetim şekli ile Kışla ve çevresine belirli aralıklarda, Dudular, Berber oğulları, Çavuşukelköseler, Hatip oğulları, Kadılar, Ağalar, Hamamcılar, İlyas oğulları, Kalaklar, Körhamzalar, Hacı hocalar sülaleleri yerleşmişlerdir. Yerleşim merkezleri olarak; Küçükilbey, Büyükilbey, Alpagut ve Ballık adını alan semtler seçilmişlerdir.

Ulukışla yöresi, coğrafi konumu ve stratejik önemi nedeni ile hemen her dönemde canlı ve hareketli bir yöre olmuştur. Yöre, tarih boyunca değişik kültürlerden insan topluluklarını bünyesinde barındırmıştır. Bölgenin kayda değer ilk tarihi olayı, Hitit İmparatorluğu 'na dâhil oluşudur. Hititlerden sonra bölge sırası ile Asurlar, Frigler, Persler ve İ.ö. 334 yılında Makedonya kralı Büyük İskender' in eline geçmiştir. Daha sonra Selevkos ( Asya) İmparatorları ile Kapadokya kralları arasında çekişmelere sahne olmuş İ.Ö. 17 -İ.S.395 yılları arasında Roma İmparatorluğunun egemenliğine girmişse de, İmparatorluğun ikiye ayrılmasıyla 1075 yılına kadar Bizans İmparatorluğunun hâkimiyetinde kalmıştır. Ulukışla' ya bağlı Porsuk Köyü sınırlarındaki Zeyve Höyüğünde yapılan arkeolojik çalışmalar sonucu ele geçen buluntular Hitit, Frig ve Roma Dönemlerine aittir. Kent Roma Döneminde Roma İmparatoru Marcus Aurelius' un karısı Faustina' ya atfen Faustinapolis adı ile anılmıştır. Faustina'nın mezarı Ulukışla yakınındaki Başmakçı köyündedir. Kent yakınındaki Kale Lülbe (Lulu, Lülü,Lüle) arıyla anılmaktadır. Orta çağ boyunca Kentle aynı adla anılmıştır.

Bölge Melik şah' ın komutanlarından Emir Ahmed Gazi Danişmend Taylı ve oğlu Emir Gazi tarafından fethedilmiştir. 1156-1192 tarihleri arasında hüküm süren II. İzzeddin Kılıçaslan, Niğde ili topraklarını Konya Sultanlığı' na bağlamıştır. I. Gıyaseddin Keyhüsrev 'in 1192-1211 oğlu I. İzzeddin Keykavus döneminde (1211-1219 ) Ulukışla' nın yönetim bakımından Niğde'ye bağlandığı bilinmektedir.

Niğde, 1327 de İlhanlıların; 1357 tarihinden itibaren de Karaman oğullarının yönetimine girmiştir. Niğde'nin Osmanlı Topraklarına katılması Fatih'in 1466 yılında Konya' yı ele geçirmesi ve 1470 yılında İshak Paşa' nın Niğde' yi Zapt etmesiyle gerçekleşmiştir. Doğuya yapılan seferlerde Niğde ili bir konaklama yeri olduğundan, İran seferinden dönen Kanuni Sultan Süleyman' da 1549 yılında Ulukışla' dan geçmiştir.

Ulukışla, XVI Yüzyıl da Niğde' nin Bor kazasında Secaeddin Nahiyesi XVII. Yüzyılda Sücaeddin, XIX Yüzyılda ise Bozok eyaletinde Sücaeddin ve Ulu-Kışla adında kazaydı. Halk arasında Kışla adı ile anılan Öküz Mehmet Paşa Külliyesi nedeniyle en son Ulukışla olarak adlandırılmıştır. İlçe, Daha sonraki dönemlerde Niğde' ye bağlanmış, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa zamanında Nevşehir' in yıldızının parlamasıyla önem kazanmıştır. Kurtuluş savaşı yıllarında Fransız İşgalcilere karşı Silahlı mücadele veren Kuvvayi Milliye' nin başlıca üstlerinden biri olmuştur. Bugün Ulukışla Niğde' ye bağlı bir ilçedir.

DEMİRYOLLARI 

TCDD 1326 yılında Direktörü Mösyö Hökmen olan bir A1man Şirketi tarafından inşa edilen ve Haydarpaşa?dan başlayarak devam eden Anadolu-Bağdat Demiryolu hattı Ulukışla''dan geçmektedir. Bu hat Birinci Cihan Harbi zuhur edince Bağdat''a eriştirilememiştir. Harp esnasında mezkûr hat, askeri nakliyat ve sivil nakliyat yönlerinden önemli hizmetler görmüş bulunmaktadır. Harpten sonra Bağdat tarafının bizimle alakası kalmamıştır. A1man1ar Birinci Cihan Harbinde galip çıksalardı, hat güzergâhında 5 km genişliğinde bir şeridin imtiyazını alarak uzak gayeleri uğruna hattın inşaatını yaptıkları düşündürmektedir. Kayseri Hattı: 1928  yılında Julyus Berger denilen bir şirket tarafından Başmühendisi Mösyö Reyder olmak üzere inşa edilmiştir. Bu hat kazanın batısında ve 5 km mesafede bulunan Kardeş gediği mevkiinden sapmaktadır Bu hattın inşaatını kontrol etmek üzere, Hükümetçe Mösyö Dedtal isminde bir mühendis inşaat müfettişi olarak görevlendirilmiş ve başarılı şekilde vazifesini yapmıştır. Bu zat Birinci Cihan Harbinden önce ve savaş sırasında Pozantı İlçesine bağlı Belemedik denilen mevkideki tünel inşaatlarında takdire değer bir tarzda çalışmıştır

İSTASYONLARI 

Ulukışla Gar, Karalar, Kardeş gediği, Körosman1ı, Gümüş ve Çiftehan istasyonlarından oluşmaktadır. 

KARAYOLLARI 

Anadolu-Bağdat yolu Ulukışla''nın içinden geçmektedir. Başka bir tabirle söylemek gerekirse Londra asfaltının devamı Ulukışla''dan geçmektedir. Ulukışla Orta Anadolu1nun kavşak noktalarından biri ve hatta en önemlisidir. Ankara''dan ve Konya''dan gelen yol1ar Kardeş gediği?nin 4 km kuzeybatısında birleşerek Ulukışla''nın içerisinden geçmektedir. Bu yol Ulukışla''yı 5 km. geçtikten sonra Beyağıl Köyü önünde yeşil köprü denen mevkiiden ikiye ayrılmakta, ana kol Adana ve güney  illerimize, kuzeye giden kol ise Niğde ve Kayseri istikametine devam etmektedir . 

DİĞERBİLGİLER

Ulukışla çevresinde; Kızıldağ, Cehri, Karatepe, Çakıltepe, Sansar, Katrandede ve Dikmen tepe dağları bulunmaktadır. İlçenin güney kesiminde Orta Toroslara bağlı olarak Bolkar Dağları eski adıyla Bulgar Dağları yer alır. 1500?2000 metre yükseklikteki platolar üzerinde bir kaç yüz metre kadar yükselen kabartılarla başlayan orta kesimin iç yerindeki Aydos Dağında 3.430 metreye ve kuzeydoğu ucundaki Medetsiz Tepesi 3.524 metreye ulaşır. Medetsiz Tepesi Jeolojik olarak 2 ile 4 milyon yıl önce 4. zaman buzullaşma dönemine ait çok yaygın izlerin buzu11arla işlenmesi sonucu, dişli tepeler, sirkler buzultaş setleri gibi biçimler oluştuğu gözlenmiştir. Sürekli kar sınırına 3.500 metre dolayında erişilen bu yüksek kesimin kimi kuytu yerlerinde günümüzde de küçük buzullar ve kaya buzul1arı görülür. Kireçtaşlarının. Yaygın olması yüzünden özel1ikle Taşeli Platolarına doğru karsit şekilleri görülür. Oluşum olarak Paleozoik bir çekirdek ile Mezozoik (yaklaşık 165 milyon yıl süren jeolojik zaman) ve tersiyer oluşuklardan ve efıyolitik kayaçlardan meydana gelir. 600?700 metreye kadar maki, onun üstünde 1.500  metreye kadar yayvan ve iğne yapraklılar, daha yükseklerdeyse 2.200?2.400 metreye kadar çıkan Karaçam, Kızılçam, Köknar ve Sedir orman1arı yer alır. Kabaca güneybatı kuzeydoğu doğrultusunda uzanan ve doruğu ilçe dışında kalan bu dağlar güneyde doğal sınırlar oluşturur. İlçe topraklarından kaynaklanan suların önemli bir bölümü ilçe sınırları dışında Çakıt Suyu adıyla Seyhan baraj gölüne dökülen Çiftehan Çayı toplar. Batı ve kuzeybatı kesiminden doğan bazı küçük akarsularda Konya Ovası''nın doğu kesimini oluşturan Ereğli Ovası''nda kaybolur. Büyük bölümü kırsal kesimlerde yaşayan ilçe halkı geçimini tarımdan sağlar. Elmadan sonra başlıca ürünleri; arpa, patates, buğday, üzüm ve pelür pancarıdır. Hayvancılık önemli bir gelir kaynağıdır. Sanayi açısından gelişmemiş olan ilçede daha sonraları kapanmış bulunan Tuğla ve halen faaliyetlerini sürdüren Alçı Fabrikaları mevcuttur. Yeraltı kaynakları açısından zengindir. İlçe topraklarında Çiftehan kasabası Maden köyü Bolkar Dağı mevkiinde Kurşun (pb 5,4), Çinko 335 gr/ton Ağ ve 9,4 gr/ton Altın ortalama tenorlu olup bu cevheri zengin kurşun konsantireleri ile karıştırılarak izabe etmek suretiyle değerlendirilmişse de 1947 yılında Etibank''a ait olan tesislerin faaliyetleri durdurulmuştur. Gümüş köyü civarında Kurşun cürufu izabesi Türkiye''de mümkün olmadığından bekletilmektedir. Karsit mağaralarda yılda 436.000 tonla Gümüş, Çinko, Demir, Jips ve Kobalt içeren cevher yatakları ile şifalı maden suyu kaynakları vardır. Çakıt suyunun küçük bir kolunu teşkil eden Sarpı, Darboğaz, Kılan, Emirler, Alihoca, Maden ve Başmakçı dereleri belli başlı akarsularıdır. Bunların bir kısmı yazları tamamen kurur, bazılarının suyu da çok aza1ır. Tat boğazı, Acıpınar, Aşağıbağ mevkililerindeki menba sularından mezruat sahasına gelen kısımlarından faydalanılır. ? Toroslarda, Bolkar-Bozoğlan dağlarından Karayelek dağının doğu dibinde üç göl vardır. Bunların en genişine Karagöl denir, 5 dönüm kadar genişliğindedir, kenarları diktir, kapalıdır, suları ne azalır, ne çoğalır, çok derindir. Diğer iki göl küçüktür, aynı vaziyettedirler. Bunların balığı yoktur. Bu göl1erin biraz kuzeyindeki (3 km) yedigöl1erde aynı vaziyettedirler. Buradan ileride, Torosların daha yüksek kısımlarında da bir kaç göl mevcuttur. Aydos dağının güneyinde geniş Kavak alanı denen bir düzlük vardır. İşte bunun bir kaç km kuzey doğusunda oldukça geniş bir göl vardır. Buna Çini göl derler. Gölün kenarı çimenliktir, hayvan otlatılır, ortalarına doğru çok derindir. Göl dipten kaynar, görünümde bir ayağı yoksa da bazı yerinde su çeken dönerleri vardır. Suları her zaman aynı karardadır. Bunda bol Alabalık (yerliler Mercan derler) olur.

İklim tipik İç Anadolu bozkır iklimidir. Yazlar serin ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır. Yağış yoğunluğu ilkbahar mevsimine kayar. Bitki örtüsü step ( Bozkır) dır. 1185264.25 hektarlık genel ormanlık saha bulunmaktadır.

İklime bağlı olarak yetiştirilen ürünlerin başında; buğdaygiller gelir. Yamaçlarda bağcılık, sulanabilen alanlarda başta elma, kiraz, armut v.b. olmak üzere meyvecilik ve sebzecilik yapılır.

Bozkırlık alanların tarım yapılmayan yamaçlarında küçükbaş hayvancılık yapılmakta, son yıllarda büyükbaş hayvancılık, arıcılık, kiraz üretimi önemli miktarlarda artışlar göstermektedir.

1985 yılı sıcaklık ortalaması 9,6 co dir. Ortalama nemlilik oranı 62,2 , açık günler sayısı 128, kapalı günler sayısı 237 dir. Ortalama yağış miktarı 26,5 mm, karlı günler sayısı 57''dir. Hakim rüzgar; kış gününde keşişleme (Güneydoğu), yaz günlerinde batı rüzgarıdır.